طبق ماده 683 قانون مدنی، هرگاه متعلق وکالت از بین برود یا موکل عملی را که مورد وکالت است خود انجام دهد یا به طور کلی عملی که منافی و مخالف با وکالت وکیل باشد به جا آورده مثل اینکه مالی را که برای فروش آن وکالت داده بود خود بفروشد وکالت منفسخ میشود. طبق ماده 682 قانون مدنی، محجوریت (کودکی، دیوانگی، سفاهت) موکل موجب بطلان وکالت میشود مگر در اموری که حجر مانع از توکیل (وکالت دادن) در آنها نمیباشد و همچنین محجوریت وکیل مگر در اموری که حجر مانع از اقدام در آن نباشد. در دعاوی مالی و دعاوی که موضوع آنها اموال است، مانند دعاوی چک، سفته و بیشتر دعاوی ملکی، حقالوکاله براساس ارزش مال مورد دعوا دریافت میشود و کاملاً براساس توافق بین وکیل و موکل، شرایط دعوا، سختی یا آسانی و نیز رفت و آمد وکیل تعیین میشود. وکلا بر مبنای حقالوکاله دریافتی از موکلشان، مالیات و سهم کانون وکلا (در مواردی که وکیل عضو کانونهای وکلا باشد) میپردازند. برای این کار وکیل موظف است که بر وکالتنامه دریافتیاش، تمبر مالیاتی بچسباند که این تمبر مالیاتی منشأ مالیات او در اداره مالیات میباشد. قرارداد مالی حقالوکاله قراردادی لازمالاجرا است، بنابراین اگر موکل در مهلتها و شرایط تعیین شده به تعهدات خود عمل نکند، وکیل میتواند اجرای مفاد و محتویات قرارداد را از دادگاه درخواست نماید.
- 1- وكيل كسي است كه به جاي موكل (كسي كه وكيل را انتخاب مي كند و به او وكالت مي دهد) كارهايي را كه خود موكل اهلیت انجام آنها را دارد را بر عهده می گیرد.
- مگر اینکه پروانه خود را نزد مرجع مربوطه به صورت موقت تودیع کنند؛ اما شخصی که فارغالتحصیل رشته حقوق است و پروانه وکالت ندارد، امکان استخدام در این شرکتها را بدون محدودیت خواهد داشت.
- وکیل، نماینده یا جانشین کسی است که از طرف شخص دیگری – حقوقی یا حقیقی – به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود.
- هر گونه سندی درباره املاک و زمین و ساختمان که در اداره ثبت یا دفتر اسناد رسمی تنظیم نشده باشد سند عادی است.
- بر اساس چارچوبی که بهشتی و يارانش بنا کردند، طی دهه ۶۰ در هیچیک از “دادگاههای انقلاب” وکیل مدافع حق حضور نداشت و پس از آن نیز نقشی نمایشی یافت.
حرفه وکالت از آثار مترتبه بر تجارت، پیروی نمیکند و بدین جهت، وکالت را نمیتوان یک کسب و کار تلقی کرد. موید این حقیقت قانونی، سیاستهای کلی نظام در امور قضایی است که وکالت را در زیرمجموعه امور قضایی آوردهاست و در قانون اساسی نیز در فصل سوم یعنی فصل حقوق ملت ذکر شدهاست و از اصل چهل و چهار مستثنی است. برخی شهروندان تصور می کنند که به صرف اینکه شخصی در رشته حقوق تحصیل کرده است ، وکیل شده است و یا اصلا می گویند که فلان شخص ، وکالت خوانده است . به کار بردن چنین اصطلاحاتی از منظر حرفه ای و به لحاظ حقوقی نادرست است و سبب می شود که افراد در انتخاب وکیل دادگستری، اعم ازوکیل کیفری، طلاق و… بسیاری از شهروندان به صورت خلاصه و اجمالا با مفهوم وکالت و انتخاب وکیل آشنا هستند و وکیل یا وکلا را اشخاصی می دانند که در نزد دادگاه ها و مراجع قضایی حاضر می شوند و به دفاع از حقوق موکل خود می پردازند . هر چند واژه وکیل به همان معنایی است که بسیاری از افراد تصور می کنند ، با این حال وکیل شدن و وکالت کردن علاوه بر اینکه شغلی تخصصی است ، نیازمند داشتن تحصیلات خاص و گذراندان دوره های مخصوصی است تا شخص به عنوان وکیل شناخته شود .
او باید اطلاعات حقوقی مورد نیاز را در اختیار اشخاص قرار دهد، متن قراردادها را تنظیم کند و بر روند عقد آنها نظارت داشته باشد. متهم می تواند تا پایان اولین جلسه رسیدگی از دادگاه تقاضا کند وکیلی برای او تعیین شود. دادگاه در صورت احراز عدم تمکن متقاضی، از بین وکلای حوزه قضائی و در صورت عدم امکان از نزدیکترین حوزه قضائی، برای متهم، وکیل تعیین می نماید. در صورتی که وکیل درخواست حق الوکاله کند، دادگاه حق الوکاله او را متناسب با اقدامات انجام شده، تعیین می کند که در هر حال میزان حق الوکاله نباید از تعرفه قانونی تجاوز کند. در امور کیفری در جرایمی که مجازات آن سلب حیات یا حبس ابد است، اگر متهم اقدام به معرفی وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی نکند بازپرس برای او وکیل تسخیری انتخاب میکند تبصره ۲ ماده ۱۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری. وکیل تسخیری در پرونده های کیفری ورود پیدا کرده و برای محاکمه و دادرسی عده ای انتخاب می گردد که توان مالی استخدام یک وکیل را ندارند.
وکیل کسی که از طرف شخص دیگری – اعم از حقوقی یا حقیقی – به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود. مشاوران حقوقی وظیفه دارند به عنوان راهنما و مشاور در شرکتها فعالیت داشته باشند، اما وکلای پایه یک دادگستری زمانی به فرد مورد نظر مشاوره میدهند که جرم یا مشکل خاصی رخ داده باشد. در مواردی که پرونده حقوقی است و کیفری نباشد و شخص برای دفاع از خود نیازمند وکیل است اما به دلایل مختلف مانند عدم توانایی مالی نمیتواند وکیل اختیار کند. 3- طبق ماده ۴۰ قانون وکالت مصوب 1315، وکیل دادگستری نمیتواند نسبت به موضوعی که قبلاً به واسطه سمت قضایی یا حکمیت، در آن اظهار عقیده کتبی نموده است و قبول وکالت نماید. وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری، اعم از حقوقی (شرکتها) یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود.
این وکیل نیز بر اساس قانون حمایت از کارمندان نیروهای مسلح و یا دولتی در اختیار این گروه قرار داده می شود. مشاوره حقوقی در امور کیفری و در امور حقوقی مربوط به روابط خصوصی اشخاص نقش مهمی دارد. وکالتنامهای که بدون پادرمیانی دفتر اسناد رسمی نوشته شود وکالتنامه عادی یا غیررسمی نام دارد. مطابق با ماده 3 ایین نامه صدور جواز وکالت اتفاقی ،برای هر وکالت اتفاقی باید درخواست جداگانه با ضمائم کامل تهیه و تسلیم شود و این قاعده درمورد پرونده هایی که از دو یا چند دعوی مرتبط تشکیل شده باشند نیز رعایت خواهد شد، مگر اینکه به تشخیص کانون وکلا تکرار اصل تقاضا یا مدارک و مستندات و اطلاعات ضروری نباشد. در صورتی که متقاضی از تمامی شرایط فوق برخوردار باشد، نیاز به صدور مجوز خواهد داشت. برای انجام این کار متقاضی باید درخواست خود را به طور کتبی به کانون وکلای دادگستری تحویل دهد.
بدانیدکه دانستنیهای حقوقی
چون هنگامی که شخصی می خواهد ملکی ( خانه، زمین یا باغ ) را خریداری کند، پیش از تنظیم سند از اداره ثبت اسناد و املاک که سوابق کلیه املاک ثبت شده کشور را نگهداری می کند، استعلام می گردد و خواسته می شود که سابقه ملک را به همراه نام مالک ومشخصات ملک واینکه آیا در بازداشت هست یا نه ؟ به دفتر اسناد رسمی اعلام کند. چنانچه شخصی مدعی مالکیت بود و ملک هم در دفتر املاک به نام وی ثبت شده بود و در بازداشت هم نبود، اداره ثبت اسناد و املاک پاسخ را به دفتر اسناد رسمی می فرستد و سند رسمی بر اساس آن به نام خریدار نوشته می شود. دفاتر اسناد رسمی در شهر صدرا از شرکت عمران شهر جدید صدرا به عنوان متولی اداره شهر و دیگر ادارات دولتی استعلام می کنند که این کار برای جلوگیری از ورود زیان به مردم، سودمند است؛ چون طرح های هادی تفضیلی و جامع شهر را شهرداریها دارند و کاربری ملک دراین طرحها دیده شده است .
برای طرح دعوا و دفاع از ایثارگران بسیجیان آمران به معروف و ناهیان از منکر دفاتر حمایت حقوقی و قضایی بسیجیان و ایثارگران تشکیل می شود که اشخاص شاغل در آنها بدون نیاز به پروانه وکالت از جانب ایشان طرح دعوا و شکایت و دفاع می کنند . وکالت در دیوان عالی کشور مستلزم برخورداری از پروانه وکالت پایه یک است بنابراین کارآموزان وکالت و وکلای پایه دو حق وکالت در دیوان عالی کشور را ندارند. مطابق مقررات اشخاصی که دارای لیسانس در رشته حقوق باشند یا معادل حوزوی آن را تطبیق دهند می توانند در آزمون پذیرش کارآموزی وکالت شرکت نمایند. مجله خبری وکالت ب- یکی از کارهایی که دفاتر اسناد رسمی انجام می دهند، کار تنظیم وکالت رسمی است که ورای وکالت در دادگستری است و منشأ پیدایش دفاتر اسناد ثبتی می باشد. لذا در حال حاضر 2 تشکیلات موازی و جداگانه با ساختار متفاوت در امور وکالتی کشورمان وجود دارد؛ یکی «کانونهای وکلاء دادگستری» و دیگری «مرکز امور مشاوران و وکلاء قوهی قضائیه» که هر یک از این دو تشکل، وکلاء متعددی را تحت نظر و نظارت خود دارند. کسانی که پروانه قضاوت، وکالت و سردفتری داشته باشند نمیتوانند در شرکتهای خصوصی و دولتی به عنوان مشاور استخدام شوند.
برابر قانون ثبت از جمله ماده 48 ، سند عادی در محاکم و دادگاه ها قابل اعتنا نیست و اشخاص برای جلوگیری از ورود زیان به خویش بایستی اسناد املاکی را که می خرند در دفاتر اسناد رسمی تنظیم نمایند. شخصی که در آزمون وکالت برگزار شده توسط کانون وکلا یا مرکز مشاوران قوه قضاییه پذیرفته شده و دوره کارآموزی خود را با موفقیت سپری کرده باشد می تواند تحت عنوان وکیل شناخته می شود که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص مجله خبری وکیل می توانید مقاله را مطالعه نمایید . پاسخ به این سوال که تمام وظایف وکیل کدامند کار دشواری است ؛ چرا که به لحاظ حساسیت شغل وکالت نمی توان تمام وظایف وکیل را بر شمرد ؛ چرا که این وظایف و تکالیف تا حدود زیادی وجدانی هستند و ضمانت اجرای اخلاقی دارند . با این حال در برخی از قوانین و مقررات همچون لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری 1400 به اهم وظایف و تکالیف وکلا اشاره شده است که ذیلا به برخی از مهم ترین آنها اشاره می شود . مطابق ماده 5 ایین نامه صدور جواز وکالت اتفاقی ،تشکیل پرونده جهت بررسی درخواست متقاضی اخذ وکالت اتفاقی ، منوط به واریز مبلغی است که توسط کانون وکلا در هر سال تعیین و اعلام خواهد شد. درخواست اخذ جواز وکالت اتفاقی باید توسط شخص متقاضی به عمل آمده باشد و در آن ضمن معرفی کامل خود و اعلام میزان تحصیلات و تجربیات و سایر جهات و دلایل احتمالی مؤثر در قضیه، مشخصات کامل و نشانی موکل و موکلین موردنظر و درجه ی قرابت آنان و نیز مشخصات موضوعی را که متقاضی قرار است طرح نماید یا عهده دار دفاع از آن شود، ثبت نماید.
. وکیل ملکی