برابر قانون ثبت از جمله ماده 48 ، سند عادی در محاکم و دادگاه ها قابل اعتنا نیست و اشخاص برای جلوگیری از ورود زیان به خویش بایستی اسناد املاکی را که می خرند در دفاتر اسناد رسمی تنظیم نمایند. شخصی که در آزمون وکالت برگزار شده توسط کانون وکلا یا مرکز مشاوران قوه قضاییه پذیرفته شده و دوره کارآموزی خود را با موفقیت سپری کرده باشد می تواند تحت عنوان وکیل شناخته می شود که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص مجله خبری وکیل می توانید مقاله را مطالعه نمایید . پاسخ به این سوال که تمام وظایف وکیل کدامند کار دشواری است ؛ چرا که به لحاظ حساسیت شغل وکالت نمی توان تمام وظایف وکیل را بر شمرد ؛ چرا که این وظایف و تکالیف تا حدود زیادی وجدانی هستند و ضمانت اجرای اخلاقی دارند . با این حال در برخی از قوانین و مقررات همچون لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری 1400 به اهم وظایف و تکالیف وکلا اشاره شده است که ذیلا به برخی از مهم ترین آنها اشاره می شود . مطابق ماده 5 ایین نامه صدور جواز وکالت اتفاقی ،تشکیل پرونده جهت بررسی درخواست متقاضی اخذ وکالت اتفاقی ، منوط به واریز مبلغی است که توسط کانون وکلا در هر سال تعیین و اعلام خواهد شد. درخواست اخذ جواز وکالت اتفاقی باید توسط شخص متقاضی به عمل آمده باشد و در آن ضمن معرفی کامل خود و اعلام میزان تحصیلات و تجربیات و سایر جهات و دلایل احتمالی مؤثر در قضیه، مشخصات کامل و نشانی موکل و موکلین موردنظر و درجه ی قرابت آنان و نیز مشخصات موضوعی را که متقاضی قرار است طرح نماید یا عهده دار دفاع از آن شود، ثبت نماید.
همچنین ممکن است در شرایطی حقالوکاله به طور کامل در ابتدای قرارداد دریافت شود و این موضوع با توافق طرفین صورت میپذیرد. همچنین حضور کارآموز، ماهانه در دو جلسه دادرسی مدنی و کیفری دادگاهها، حداقل تکلیف است. از طرف موکل خود می بایست انجام دهد ، مورد وکالت باید از اموراتی باشد که خود موکل بتواند آنرا انجام دهد و مانع قانونی در این زمینه وجود نداشته باشد ، و وکیل هم برای انجام آن امر اهلیت قانونی داشته باشد .
طبق ماده 683 قانون مدنی، هرگاه متعلق وکالت از بین برود یا موکل عملی را که مورد وکالت است خود انجام دهد یا به طور کلی عملی که منافی و مخالف با وکالت وکیل باشد به جا آورده مثل اینکه مالی را که برای فروش آن وکالت داده بود خود بفروشد وکالت منفسخ میشود. طبق ماده 682 قانون مدنی، محجوریت (کودکی، دیوانگی، سفاهت) موکل موجب بطلان وکالت میشود مگر در اموری که حجر مانع از توکیل (وکالت دادن) در آنها نمیباشد و همچنین محجوریت وکیل مگر در اموری که حجر مانع از اقدام در آن نباشد. در دعاوی مالی و دعاوی که موضوع آنها اموال است، مانند دعاوی چک، سفته و بیشتر دعاوی ملکی، حقالوکاله براساس ارزش مال مورد دعوا دریافت میشود و کاملاً براساس توافق بین وکیل و موکل، شرایط دعوا، سختی یا آسانی و نیز رفت و آمد وکیل تعیین میشود. وکلا بر مبنای حقالوکاله دریافتی از موکلشان، مالیات و سهم کانون وکلا (در مواردی که وکیل عضو کانونهای وکلا باشد) میپردازند. برای این کار وکیل موظف است که بر وکالتنامه دریافتیاش، تمبر مالیاتی بچسباند که این تمبر مالیاتی منشأ مالیات او در اداره مالیات میباشد. قرارداد مالی حقالوکاله قراردادی لازمالاجرا است، بنابراین اگر موکل در مهلتها و شرایط تعیین شده به تعهدات خود عمل نکند، وکیل میتواند اجرای مفاد و محتویات قرارداد را از دادگاه درخواست نماید.
موسسه حقوقی دادآرمان در
حرفه وکالت از آثار مترتبه بر تجارت، پیروی نمیکند و بدین جهت، وکالت را نمیتوان یک کسب و کار تلقی کرد. موید این حقیقت قانونی، سیاستهای کلی نظام در امور قضایی است که وکالت را در زیرمجموعه امور قضایی آوردهاست و در قانون اساسی نیز در فصل سوم یعنی فصل حقوق ملت ذکر شدهاست و از اصل چهل و چهار مستثنی است. برخی شهروندان تصور می کنند که به صرف اینکه شخصی در رشته حقوق تحصیل کرده است ، وکیل شده است و یا اصلا می گویند که فلان شخص ، وکالت خوانده است . به کار بردن چنین اصطلاحاتی از منظر حرفه ای و به لحاظ حقوقی نادرست مجله خبری وکالت است و سبب می شود که افراد در انتخاب وکیل دادگستری، اعم ازوکیل کیفری، طلاق و… بسیاری از شهروندان به صورت خلاصه و اجمالا با مفهوم وکالت و انتخاب وکیل آشنا هستند و وکیل یا وکلا را اشخاصی می دانند که در نزد دادگاه ها و مراجع قضایی حاضر می شوند و به دفاع از حقوق موکل خود می پردازند . هر چند واژه وکیل به همان معنایی است که بسیاری از افراد تصور می کنند ، با این حال وکیل شدن و وکالت کردن علاوه بر اینکه شغلی تخصصی است ، نیازمند داشتن تحصیلات خاص و گذراندان دوره های مخصوصی است تا شخص به عنوان وکیل شناخته شود .
وکیل مدافع کیست؟
او باید اطلاعات حقوقی مورد نیاز را در اختیار اشخاص قرار دهد، متن قراردادها را تنظیم کند و بر روند عقد آنها نظارت داشته باشد. متهم می تواند تا پایان اولین جلسه رسیدگی از دادگاه تقاضا کند وکیلی برای او تعیین شود. دادگاه در صورت احراز عدم تمکن متقاضی، از بین وکلای حوزه قضائی و در صورت عدم امکان از نزدیکترین حوزه قضائی، برای متهم، وکیل تعیین می نماید. در صورتی که وکیل درخواست حق الوکاله کند، دادگاه حق الوکاله او را متناسب با اقدامات انجام شده، تعیین می کند که در هر حال میزان حق الوکاله نباید از تعرفه قانونی تجاوز کند. در امور کیفری در جرایمی که مجازات آن سلب حیات یا حبس ابد است، اگر متهم اقدام به معرفی وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی نکند بازپرس برای او وکیل تسخیری انتخاب میکند تبصره ۲ ماده ۱۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری. وکیل تسخیری در پرونده های کیفری ورود پیدا کرده و برای محاکمه و دادرسی عده ای انتخاب می گردد که توان مالی استخدام یک وکیل را ندارند.
لزوم استفاده از وکیل دادگستری در دعاوی :
برای طرح دعوا و دفاع از ایثارگران بسیجیان آمران به معروف و ناهیان از منکر دفاتر حمایت حقوقی و قضایی بسیجیان و ایثارگران تشکیل می شود که اشخاص شاغل در آنها بدون نیاز به پروانه وکالت از جانب ایشان طرح دعوا و شکایت و دفاع می کنند . وکالت در دیوان عالی کشور مستلزم برخورداری از پروانه وکالت پایه یک است بنابراین کارآموزان وکالت و وکلای پایه دو حق وکالت در دیوان عالی کشور را ندارند. مطابق مقررات اشخاصی که دارای لیسانس در رشته حقوق باشند یا معادل حوزوی آن را تطبیق دهند می توانند در آزمون پذیرش کارآموزی وکالت شرکت نمایند. ب- یکی از کارهایی که دفاتر اسناد رسمی انجام می دهند، کار تنظیم وکالت رسمی است که ورای وکالت در دادگستری است و منشأ پیدایش دفاتر اسناد ثبتی می باشد. لذا در حال حاضر 2 تشکیلات موازی و جداگانه با ساختار متفاوت در امور وکالتی کشورمان وجود دارد؛ یکی «کانونهای وکلاء دادگستری» و دیگری «مرکز امور مشاوران و وکلاء قوهی قضائیه» که هر یک از این دو تشکل، وکلاء متعددی را تحت نظر و نظارت خود دارند. کسانی که پروانه قضاوت، وکالت و سردفتری داشته باشند نمیتوانند در شرکتهای خصوصی و دولتی به عنوان مشاور استخدام شوند.
چون هنگامی که شخصی می خواهد ملکی ( خانه، زمین یا باغ ) را خریداری کند، پیش از تنظیم سند از اداره ثبت اسناد و املاک که سوابق کلیه املاک ثبت شده کشور را نگهداری می کند، استعلام می گردد و خواسته می شود که سابقه ملک را به همراه نام مالک ومشخصات ملک واینکه آیا در بازداشت هست یا نه ؟ به دفتر اسناد رسمی اعلام کند. چنانچه شخصی مدعی مالکیت بود و ملک هم در دفتر املاک به نام وی ثبت شده بود و در بازداشت هم نبود، اداره ثبت اسناد و املاک پاسخ را به دفتر اسناد رسمی می فرستد و سند رسمی بر اساس آن به نام خریدار نوشته می شود. دفاتر اسناد رسمی در شهر صدرا از شرکت عمران شهر جدید صدرا به عنوان متولی اداره شهر و دیگر ادارات دولتی استعلام می کنند که این کار برای جلوگیری از ورود زیان به مردم، سودمند است؛ چون طرح های هادی تفضیلی و جامع شهر را شهرداریها دارند و کاربری ملک دراین طرحها دیده شده است .
به خاطر داشته باشید، وکلای دادگستری مطابق با چهارچوبی که قانون برای آنها تعیین کرده است، حق دارند از موکل خود دفاع کنند. وکیل به کسی گفته می شود که در رشته حقوق تحصیل کرده، در دوره های مربوط به آزمون وکالت شرکت و نمره قبولی به دست آورده است. در تعریف دیگری که برای وکیل ارائه شده، وکیل به فردی گفته می شود که از طرف یک شخص حقیقی و یا حقوقی برای انجام یک موضوع مهم مامور شده است. معمولا وقتی دعوایی بین دو طرف اتفاق می افتد، چنانچه مساله ای که باعث اختلاف طرفین شده باشد، واجد پیچیدگی هایی باشد، هر دو طرف می توانند وکیل حقوقی انتخاب کنند. البته در ایران و عموم کشورها تصدی شغل وکالت دادگستری علاوه بر لزوم دارا بودن تحصیلات مرتبط دانشگاهی، مستلزم اخذ مجوزهای لازم و گذرانیدن دورههای کارآموزی در کانونهای وکلا است. وکالت یک نوع عقد از عقود است که بین موکل و وکیل، بسته میشود و به جای موکل، کار مورد وکالت را انجام میدهد مثلاً زید به عمر وکالت میدهد به این که زمینی برای او بخرد، زید موکل است و عمر وکیل.
در این نوع از وکالت وظايف و محدوده اختیارات وکیل، طبق چهارچوب قید شده در قرارداد است. مثلا فردی در فقط محدوده فروش یک زمین شخصی به وکیلی، وکالت میدهد و او را نایب خود میکند. ادارهی اموال موکل و نیز طرح و پیگیری تمامی دعاوی حقوقی و کیفری در دادگاه یا اصطلاحا وکیل در محاکمه بودن. اگر به وکیلی مراجعه می کنید باید به وی اطمینان داشته باشید و در این صورت باید بدون واهمه همه مسائلی را فکر می کنید باید بداند به او می گویید زیرا اگر در موضوعات خود پنهانکاری کنید وی نمی تواند مسأله شما را به درستی تجزیه و تحلیل کرده و روش مناسبی برای آن پیدا کند و لذا به خطا می رود و شما هم ضرر می بینید. فوت یا حجر موکل ورشکستگی او در پرونده های مالی نیز موجب زوال وکالت است اما در این صورت از آنجا که وکالت منفسخ و وکیل منعزل میشود و دادرسی نیز تا تعیین وراث یا قیم متوقف می شود با تأخیر دادرسی برای اخذ توضیح از وکیل یا موکل مواجه نیستیم. درخواست ارجاع امر به کارشناسی نیاز به تصریح در وکالتنامه ندارد بلکه تعیین کارشناس مانند حالتی که طرفین دعوا کارشناس مرضی الطرفین انتخاب می کنند نیاز به تصریح در وکالتنامه دارد.
- اگر شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی پروانه وکالت نداشته باشد و بخواهد به صورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند، با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوط میتواند به این امر اقدام کند.
- این شخص در دادگاههای حقوقی، دادگاه خانواده، شورای حل اختلاف و غیره در زمینه امور مدنی که مرتبط با قوانین حقوقی اعم از قانون مدنی، قانون آیین دادرسی مدنی، قانون تجارت، قانون حمایت خانواده، قانون امور حسبی و … است، ورود خواهد کرد.
- 2- طبق ماده ۳۷ قانون وکالت مصوب 1315، وکیل دادگستری نباید بعد از استعفا از وکالت یا برکنار شدن از طرف موکل یا پایان مدت وکالت به جهتی از جهات، وکالت طرف مقابل یا اشخاص ثالث را در آن موضوع بر علیه موکل سابق خود یا قائممقام قانونی او قبول نمایند.
- داوران در رسیدگی و رای، تابع مقررات قانون آیین دادرسی نیستند ولی باید مقررات مربوط به داوری را رعایت کنند.
- در صورت اخیر، درمورد وکالتنامه های تنظیمی در ایران، وکیل می تواند ذیل وکالتنامه تایید کند که وکالتنامه را موکل شخصا در حضور او امضا یا مهر کرده یا انگشت زده است.