هر چند همه وکلا می توانند در همه حوزه ها و دعاوی حقوقی به وکالت از دیگران در دادگاه حضور یافته و از موکل خود دفاع نمایند ؛ اما استفاده از وکیل متخصص و حرفه ای نتیجه بهتری را تضمین می سازد ؛ هر چند وکیل می تواند با حق توکیل ، اقدام به وکالت در وکالت نماید . پر واضح است که اگر شخصی تنها مشاور حقوقی بوده و تحصیلاتی در سطح کارشناسی حقوق داشته باشد ، نمی تواند به وکالت از دیگران در دادگاه ها و مراجع قضایی اقدام به وکالت نماید ؛ مگر اینکه در طول گذراندن دوره کارآموزی وکالت بوده و با سرپرست خود پرونده گرفته باشد . وکالت و مشاوره حقوقی امور خانواده(مشاوره حقوقی ،مشاوره حقوقی ملکی و ….) خدماتی ویژه ای را ارائه می نماید. نکته۲ـ اگر چه امر وکالت قانوناً به رشته های تخصصی تقسیم نشده و وکلا می توانند در همه مسائل حقوقی دخالت کنند ولی هر وکیلی براثر ممارست و تجربه، در نوع خاصی از دعاوی تبحر یافته است. مثلاً شخصی در یکی از امور بین المللی یا امور خانواده، قراردادها، حقوق اداری، ثبتی، مالیاتی ، جزایی ( قتل، چک، سرقت و…) تجربه زیادی داشته لذا بهتر است در این گونه موارد با پرس و جو از مطلعین به نزد وکیلی برویم که در موضوع کار ما تبحر ویژه ای دارد یا به آن مشهور شده است. در کشور ما به دلیل اصول خاص آیین دادرسی، یادگیری فنون و روش های آن توسط افراد عادی و بی تجربه در زمینه حقوقی کار بسیار دشوار و وقت گیری است.
وکلائی که دارای مجوز از کانون وکلا هستند ، ابتدا یک دوره کارآموزی 2 ساله را می گذرانند و می توانند تحت نظارت وکیل مدافع حقوق مشتری شوند ، و پس از 2 سال ، و همچنین تایید صلاحیت های دانشگاهی و انتخاب ها مرتبط ، آنها موفق می شوند یک وکیل قانون اساسی شوند. وکلای پذیرفته شده در آزمون وکالت کانون وکلا ، پس از طی دوران کارآموزی وکالت ، می بایست مجددا در آزمونی تحت عنوان آزمون اختبار شرکت کنند و قبول بشوند تا به آنها وکیل پایه یک دادگستری گفته شود . بنابراین هر شخصی که صرفا تحصیلات حقوقی داشته باشد ، وکیل نیست و تا قبل از احراز شرایط و شرکت در آزمون ، اگر قصد داشته باشد به امور حقوقی بپردازد ، تحت عنوان کارشناس حقوقی یا مشاور حقوقی شناخته می شود ؛ نه وکیل . با پیشرفته شدن دعاوی هم وکالت و هم قضاوت تخصصی شده است برای مثال در شعب دادگاه های جرایم اقتصادی قضات حضور دارند که توانایی انجام تحقیقات با توجه به علم اقتصاد را دارند لذا وکالت در این محاکم نیز می طلبد که وکیل هم متخصص باشد و تخصصی شدن وکالت از این حیث مفید است که افراد بتوانند با اتکا به دانش وکیل از اضطراب و استرس خود بکاهند.
تعیین تعداد کارآموزان وکالت برای کانون وکلا
تصویر وکیل بیشتر از آن چیزی که با یک کیف چرمی و کت و شلوار به چشم می خورد باید تداعی گر شخصی باشد که جان خویش را برای عدالت و اجرای آن به کف دست گرفته است. وظیفه و تعهد وکیل به صحبت کردن به نفع موکل خویش خلاصه نمی گردد، بلکه وکیل بال دیگر فرشته عدالت است و با حضور وی کمک شایانی به قضات در کشف حقیقت می شود. «قضاوت یا داوری کاری است که فرد یا افرادی درباره اختلافات افراد انجام می دهند تا بتوانند اختلافات آنها را حل و فصل کنند».
شرایط تأیید وکالتنامه غیررسمی
گزارشها باید حداکثر ظرف دو هفته از تاریخ جلسه دادگاه، به صورت منظم جمعآوری، تایپ یا پاکنویس شده و در مهلتهای اعلامی، تسلیم کمیسیون شود. 4- کارآموز باید گزارش عملکرد خود را که حاوی حضور در جلسات دادگاه، سخنرانی و کارگاه آموزشی و دفتر است، در پایان هر سه ماه، به وکیل سرپرست ارائه دهد. وکیل سرپرست نیز باید پس از ملاحظهی گزارش حداکثر ظرف یک هفته، نظر خود را به کمیسیون اعلام نماید. آزمون اختبار دارای دو مرحله کتبی و شفاهی بوده که اگر فرد در هر دوی آنها نمره قبولی را کسب نماید، کانون وکلا او را برای حضور در مراسم تحلیف (سوگند خوردن) مجاز میدانند.
- 3)اگر وکیل که وکالت در توکیل نداشته انجام امری را که در آن وکالت دارد به شخص ثالثی واگذار کندهر یک از وکیل وشخص ثالثدر مقابل موکل نسبت به خساراتی که مسبب محسوب می شود مسئول خواهد بود.
- 2)وکیل در امری نمی تواندبرای آن امر،به دیگری وکالت دهد.مگر اینکه صریحا یا به دلالت قرائن وکیل در توکیل باشد.
- به این ترتیب نه موجر میتواند اقدام به فسخ قرارداد کند و نه مستاجر؛ اما قانونا میتواند حق فسخی پیشبینی شود.
- در راستای تضمین قانونی اصل برابری، رفتار برابر و یکسان با همه اشخاص در مراجعهمه اشخاص در مقابل قانون و مراجع دادگستری مساوی هستند.
- یعنی وکالتی از سوی کانون وکلا در امور حقوقی به وکلای مربوطه ارجاع داده می شود و شرط اولیه وکیل معاضدتی این است که او دارای پروانه وکالت دادگستری باشد و همچنین پروانه او معتبر باشد.
در مواردی که اشخاص برای دفاع از حقوق خود در دعاوی حقوقی نیاز به وکالت داشته باشند ولی توان مالی انتخاب وکیل را نداشته باشند با تشخیص اداره معاضدت مرکز وکلای قوه قضاییه و کانون وکلای دادگستری، وکیلی به صورت رایگان دفاع از حقوق شخص مُعسِر را برعهده میگیرد. یکی از عنوان هایی که امروزه در بحث وکالت بسیار به گوش می خورد و مورد توجه قرار گرفته است وکیل پایه یک دادگستری است. تمامی وکلای پایه یک دادگستری بعد از تمام کردن تحصیلات خود و به پایان رساندن دوره کارآموزی خود پروانه وکالت کسب می کنند و پس مجله خبری وکالت از آن می توانند برای خود موکل داشته باشند و به انواع پرونده های حقوقی رسیدگی کنند. اگر شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی شغل او وکالت نباشد، بخواهد به صورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند، خارج از چرخه و آزمونهای سخت کانون وکلای دادگستری، از این کانون برای همان مورد خاص پروانه وکالت موردی بگیرد، با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوطه میتواند به این امر اقدام کند. شخصی که با این روش وکالت موردی برای دفاع از حقوق بستگانش گرفتهاست را وکیل اتفاقی گویند.
البته در جرایم منافی عفت متهم حق دارد از حضور یا معرفی وکیل برای خودش امتناع کند . با توجه به جرم هایی که در جامعه رخ میدهد، دانستن اینکه از چه نوع وکیلی بایداستفاده کنیم کمی سخت میشود. دیگر اینکه خود فرد موکل بتواند آن را انجام دهد، به عنوان مثال فردی که ورشکسته شده است از دخالت در اموال ممنوع بوده و نمی تواند در خصوص آن به فرد دیگری وکالت دهد. برای پاسخ دادن به این سوال ، در ادامه این مقاله نخست به توضیح اینکه وکیل کیست می پردازیم و در ادامه تفاوت وکیل با مشاور حقوقی و کارشناس حقوقی را بررسی می کنیم .