پس از ارجاع پرونده به دادگاه کیفری یک، در جرائم موضوع بندهای (الف)، (ب)، (پ) و (ت) ماده (۳۰۲) این قانون و یا پس از صدور قرار رسیدگی در مواردی که پرونده به طور مستقیم در دادگاه کیفری یک رسیدگی می شود، هرگاه متهم وکیل معرفی نکرده باشد، مدیر دفتر دادگاه ظرف پنج روز به او اخطار می کند که وکیل خود را حداکثر مجله خبری وکالت تا ده روز پس از ابلاغ به دادگاه معرفی کند. چنانچه متهم وکیل خود را معرفی نکند، مدیر دفتر، پرونده را نزد رئیس دادگاه ارسال می کند تا طبق مقررات برای متهم وکیل تسخیری تعیین شود. او باید اطلاعات حقوقی مورد نیاز را در اختیار اشخاص قرار دهد، متن قراردادها را تنظیم کند و بر روند عقد آنها نظارت داشته باشد.
وکیل
میتوان به منظور اطمینان شخص در برخی موارد و پروندههای حساس، برای وکیل انتخابی حد و مرز مشخص کرد که در چه زمینهای اجازه وکالت از طرف دارد و در چه زمینهای خود شخص باید برای آن کار حضور داشته باشد. مشاور حقوقی در امور کیفری و در امور حقوقی مربوط به روابط خصوصی اشخاص نقش مهمی ایفا میکند. ناگزير همه انسانها در طول زندگي اسنادي را امضا مي كنند كه هر واژه آن داراي بار حقوقي است و ميتواند تعهداتي را بر ذمه مستقر و يا حقي را سلب يا به ديگري منتقل نمايد.لذا بدون مشورت با مشاور حقوقی وكيل دادگستری، اين امر مي تواند خسارات بعضا جبران ناپذيري را ايجاد نمايد. در موارد فوق اگر اخذ توضیح لازم باشد دادرسی به تاخیر میافتد و دادگاه به موکل اخطار میکند تا شخصاً یا توسط وکیل جدید برای ادای توضیح حاضر شود تاخیر دادرسی به معنای آن است که وقت دادرسی که تعیین شده ابطال و وقت دیرتری تعیین شود. تبصره ۲- در جرائمی که مجازات آن سلب حیات یا حبس ابد است، چنانچه متهم اقدام به معرفی وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی ننماید، بازپرس برای وی وکیل تسخیری انتخاب می کند.
سپس بعد از مدتی برای آن وکیل پروانه وکالت صادر خواهد شد و پس از این مرحله وکیل می تواند برای احقاق حق موکلای خود تلاش کند و به عنوان یک وکیل پایه یک به فعالیت های خود ادامه دهد. ازجمله اینکه وکلا مکلفند درهنگام محاکمه حضورداشته باشند.مگراینکه دارای عذرموجه باشند.که این موارد درماده 41قانون آیین دادرسی مدنی ذکرشده است. با بستن قرارداد وکالت، وکیل و موکل در مقابل هم حق و تکلیف یافته، روابط حقوقی، وظایف و مسئولیت های دو طرفه ای را دارا می باشند. به طور کلی ، هر شخصی که با دیگری قرارداد وکالت امضا کرده باشد ، می تواند تحت عنوان مفهوم وکیل شناسایی شود ؛ به عنوان مثال اگر مردی به همسر خود وکالت در طلاق داده باشد تا هر زمان بخواهد خود را از طرف شوهر مطلقه کند ، این امر سبب می شود که زن وکیل مرد شود ؛ منتها فقط در موضوع طلاق . وکلای کیفری ماهر و با کفایت که همه ویژگیها و خصوصیات مورد نیاز را داشته باشند، میتوانند آنقدر خوب عمل کنند که احقاق حق به بهترین نحو انجام شود که در این حالت، اصطلاحاً، حق به حقدار میرسد و حق هیچ کسی ضایع نمیشود. می توان گفت این تأسیس را همانطور که در سطور پیشین آورده شده به احتمال قریب به یقین این تأسیس از «نوتاری» غربی (اروپا) اخذ شده است.
در نظام قضایی کشورمان ایران، سابقهی حضور وکیل در دعاوی و مداخلهی وی در امور قضایی اعم از امور مشورتی و دفاعی به بیش از ۱۰۰ سال بالغ میگردد. البته قبل از سال ۱۳۳۲ قمری به صورت غیر رسمی و به طور متفرقه، وکالتهایی صورت میپذیرفت و لیکن از این سال وکالت تحت قواعد و قوانین مدونی قرارگرفت که از ناحیهی وزارت عدلیهی وقت تعیین و تبیین گردیده بود. بالاخره با فراز و فرودهایی که در امور وکالت در سالهای ۱۲۹۶ ،۱۳۰۰ ، ۱۳۰۵، ۱۳۰۶ و ۱۳۰۹ خورشیدی بوجود آمد، کانون وکلای دادگستری تحت نظر وزارت عدلیه تشکیل گردید و قانون وکالت در سال ۱۳۱۵ به تصویب رسید. این قانون کماکان پابرجاست و هم اینک وکلای دادگستری تحت نظارت کانون وکلاء، دارای کانونهایی در بیشتر مراکز استانهای کشور میباشند که به نام «کانون وکلای دادگستری» نامیده میشود و این کانونها با داشتن سازمانی مستقل از قوهی قضائیه، مطابق قوانین، اقدامات وکالتی و نظارت بر امور وکالت و وکلاء را به انجام میرسانند.
وکیل کیست
این عمر به نیابت از زید کار را انجام میدهد؛ و موکل محدودهای را که برای عمر مشخص کرده، وکیل حق تجاوز و تعدی از آن را ندارد. مثلاً موکل گفته این خانه مرا بفروش به دویست تومان عمر حق ندارد به کمتر از دویست تومان بفروشد. اما وکیل پایه دو دادگستری تنها حق این را دارد که در پروندههای کیفری که به جرائم مربوط به حبس تعزیری کمتر از 10 سال، شلاق، جزای نقدی، پروندههای مالی کمتر از 50 میلیون تومان و خواستههای غیرمالی موکلین به جز موارد مربوط به اصل نکاح و طلاق و اثبات نسب و نفی نسب هستند رسیدگی کند.
- قانون دیگری هم که مغایر و ناسخ ماده ی ۲ قانون وکالت باشد وجود ندارد؛ بنابراین ماده ی مذکور به قوت خود باقی است و صادر کردن جواز وکالت اتفاقی در حدود آن ماده بلامانع است.
- با پیشرفته شدن دعاوی هم وکالت و هم قضاوت تخصصی شده است برای مثال در شعب دادگاه های جرایم اقتصادی قضات حضور دارند که توانایی انجام تحقیقات با توجه به علم اقتصاد را دارند لذا وکالت در این محاکم نیز می طلبد که وکیل هم متخصص باشد و تخصصی شدن وکالت از این حیث مفید است که افراد بتوانند با اتکا به دانش وکیل از اضطراب و استرس خود بکاهند.
- چنانچه شخصی مدعی مالکیت بود و ملک هم در دفتر املاک به نام وی ثبت شده بود و در بازداشت هم نبود، اداره ثبت اسناد و املاک پاسخ را به دفتر اسناد رسمی می فرستد و سند رسمی بر اساس آن به نام خریدار نوشته می شود.
- در نظام قضایی کشورمان ایران، سابقهی حضور وکیل در دعاوی و مداخلهی وی در امور قضایی اعم از امور مشورتی و دفاعی به بیش از 100 سال بالغ میگردد.
2) حق الوکاله وکیل تابع قراردادبین طرفین خواهد بود واگر نسبت به حق الوکاله یا مقدار آن قراردادنباشدتابع عرف وعادت است اگر عادتی مسلمی نباشد وکیل مستحق اجرت المثل است. لازمه ی اثبات واحقاق حق در دادگستری است وهر دعوا یا دفاعی که بدون رعایت آنها مطرح شود ممکن است موجب شود حقی که در ماهیت ودر حالت ثبوتی انجام شود اثبات واحقاق نگردد ودر نتیجه شخص بی حق در دعوا پیروز شود. معني لغوی وكالت ، تفويض و واگذار نمودن است و در اصطلاح حقوقي، وكالت عقدی است كه به موجب آن يكي از طرفين،طرف ديگر را برای انجام امری (وکیل) خود مي نمايد. 2- قابل دفاع بودن پرونده یعنی ممکن است شخص برای پروندهای درخواست وکیل کند که هیچ نتیجهای در بر ندارد و تنها باعث اتلاف وقت و هزینه میشود. بسته به میزان حقالوکاله، مبلغی از آن به عنوان پیش پرداخت به وکیل داده میشود و باقی مبلغ با توافق طرفین و طی مدتهای تعیین شده و اقساطی پرداخت میشود. وکلا در قبال قبول وکالت اشخاص، دستمزدی دریافت میکنند که به آن حقالوکاله گفته میشود.
تفاوت وکیل پایه یک دادگستری با وکیل پایه دو دادگستری